Ιγνάτιος

I

(Κωνσταντινούπολη 798; – 877). Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (846-858, 867-877) και άγιος της Ανατ. Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ήταν γιος του αυτοκράτορα Μιχαήλ A’ του Ραγκαβέ και το κοσμικό όνομά του ήταν Νικήτας. Δέχτηκε το μοναχικό σχήμα σε ηλικία 14 ετών στην Πελοπόννησο. Ίδρυσε τρεις μονές στις Κυκλάδες καθώς και τη μονή του Αρχάγγελου Μιχαήλ (Σταύρου).

Ανακηρύχθηκε πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως επί αυτοκράτειρας Θεοδώρας, αλλά ήρθε σε ρήξη με τον Βάρδα (θείο και επίτροπο του Μιχαήλ Γ’). Εξορίστηκε στη νήσο Τερέβινθο και τον επόμενο χρόνο καθαιρέθηκε και εξορίστηκε στη Μυτιλήνη. Η καθαίρεσή του επικυρώθηκε από τη Σύνοδο της Κωνσταντινουπόλεως (861). Στον πατριαρχικό θρόνο ανήλθε τότε ο Φώτιος, τον οποίο όμως δεν αναγνώριζαν οι οπαδοί του Ι. Συνέπεια ήταν να προκληθεί το λεγόμενο ιγνατιανό σχίσμα. Όταν δολοφονήθηκε ο Βάρδας, ο Ι. επανήλθε στον θρόνο (867), όπου και παρέμεινε έως τον θάνατό του. Ανήκε στους κύκλους των ζηλωτών και ήταν αντίθετος προς τους μετριοπαθείς που εκπροσωπούσε ο Φώτιος. Στην υπόθεση της Εκκλησίας της Βουλγαρίας, όμως, ακολούθησε την πολιτική του Φωτίου και, γενικότερα, του Βυζαντίου. Υπήρξε υμνογράφος και συνέθεσε διάφορους ασματικούς κανόνες. Η μνήμη του τιμάται από την Ανατολική και τη Δυτ. Καθολική Εκκλησία στις 23 Οκτωβρίου.

II

Όνομα αγίων της Ανατ. Ορθόδοξης Εκκλησίας.

1. Ι. ο Θεοφόρος. Διετέλεσε επίσκοπος Αντιοχείας επί σαράντα χρόνια. Πέθανε με μαρτυρικό θάνατο επί Τραϊανού το 103 μ.Χ.: τον έβαλαν σε αρένα με λιοντάρια, τα οποία τον κατασπάραξαν. Η μνήμη του τιμάται στις 20 Δεκεμβρίου.

2. Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως. Βλ. λ. Ιγνάτιος. Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως.

3. Ηγούμενος της μονής Βαθύ Ρυάκι της Τριγλίας. Έζησε επί Νικηφόρου Φωκά και Ιωάννη Τσιμισκή (β’ μισό 10ου αι.). Η μνήμη του τιμάται στις 27 Σεπτεμβρίου.

4. Ασκητής σε κελί κοντά στις Βλαχέρνες. Η μνήμη του τιμάται στις 7 Δεκεμβρίου.

5. Ι. Αγαλλιανός (1492 – 1567). Διετέλεσε επίσκοπος της επαρχίας Μηθύμνης στη Λέσβο. Το 1527 ίδρυσε τη μονή των Ταξιαρχών του Λειμώνα. Η μνήμη του τιμάται στις 14 Οκτωβρίου.

6. Καταγόταν από τη Ζαγορά. Ασκήτεψε στη Μονή Ιβήρων του Αγίου Όρους. Μαρτύρησε με απαγχονισμό στην Κωνσταντινούπολη στις 8 Οκτωβρίου 1814. Η μνήμη του τιμάται την 1η Μαΐου.

III

Όνομα μητροπολιτών της Εκκλησίας της Ελλάδος.

1. Νικόλαος Αλεξίου (Καστανιά Άρτης 1945 –). Μητροπολίτης Άρτης (1988-). Σπούδασε στη θεολογική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (1964-69). Το 1971 χειροτονήθηκε διάκονος και το 1974 πρεσβύτερος. Υπηρέτησε ως ιεροκήρυκας στη μητρόπολη Άρτης, έχοντας ως προϊστάμενό του τον τότε μητροπολίτη Ιγνάτιο Γ’, ενώ διετέλεσε συνεργάτης του μητροπολίτη Αργολίδος Ιακώβου. Το 1988 εξελέγη από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος μητροπολίτης Άρτης. Στα πλαίσια της πνευματικής, κοινωνικής και φιλανθρωπικής διακονίας, λειτουργούν υπηρεσίες συμπαράστασης οικογένειας, ασθενών, στρατού και αντιαιρετικής δράσης, φροντιστήριο βυζαντινής εκκλησιαστικής μουσικής, οικοτροφείο θηλέων, γηροκομείο και κατασκηνώσεις αρρένων (στη θέση Κρανιές Άρτας) και θηλέων (στη θέση Άνω Αθαμάνιο Άρτης).

2. Ι.Λάππας (Σαλαμίνα 1946 –). Μητροπολίτης Λαρίσης και Τιρνάβου (1994-). Σπούδασε στη νομική και στη θεολογική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1976 χειροτονήθηκε διάκονος και πρεσβύτερος. Υπηρέτησε ως εφημέριος στη Σαλαμίνα (1976-94). Εκεί ανέπτυξε σημαντική πνευματική, κατηχητική, κοινωνική και φιλανθρωπική δράση. Ιδιαίτερα ασχολήθηκε με τη νεολαία, εκδίδοντας και το νεανικό περιοδικό Το Τάλαντο. Διετέλεσε γραμματέας συνοδικών δικαστηρίων, πρώτος γραμματέας-πρακτικογράφος της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος και αρχισυντάκτης της εφημερίδας Εκκλησιαστική Αλήθεια. Εξελέγη μητροπολίτης Λαρίσης και Τιρνάβου, όπου έχει επιτελέσει αξιόλογο ποιμαντορικό έργο. Συγκεκριμένα, στη μητροπολιτική του περιφέρεια ίδρυσε το βιβλιοπωλείο Το Τάλαντο (Λάρισα), ραδιοφωνικό σταθμό (1997), σχολή βυζαντινής μουσικής (με παραρτήματα στον Τίρναβο, στο Συκούριο, στο Αρμένιο, στη Χάλκη και στον Πλατύκαμπο) κ.ά.

3. Παναγιώτης Γεωργακόπουλος (Αθήνα 1956 –). Μητροπολίτης Δημητριάδος και Αλμυρού (1998-). Μετά την αποφοίτησή του από τη Ριζάρειο Εκκλησιαστική Σχολή σπούδασε στη θεολογική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1976 χειροτονήθηκε διάκονος και το 1983 πρεσβύτερος. Διετέλεσε αρχιδιάκονος και διευθυντής του γραφείου νεότητας της μητρόπολης Πειραιά. Στη συνέχεια υπήρξε ιερατικός προϊστάμενος και ιεροκήρυκας του μητροπολιτικού ναού της Παναγίας Τριάδας Πειραιά, πρωτοσύγκελος της ίδιας μητρόπολης, διευθυντής του ραδιοφωνικού σταθμού Πειραϊκή Εκκλησία 91,2 FM και του ομώνυμου μηνιαίου περιοδικού, αντιπρόεδρος της παγκόσμιας αδελφότητας ορθοδόξων νεολαιών οΣύνδεσμος (1980-90), μέλος του εθνικού συμβουλίου μεταμοσχεύσεων, εκπρόσωπος Τύπου της αρχιεπισκοπής Αθηνών κ.ά. Εξελέγη μητροπολίτης Δημητριάδος και Αλμυρού, όπου επιτελεί σημαντικότατο πνευματικό, κοινωνικό και φιλανθρωπικό έργο. Μεταξύ άλλων έχει ιδρύσει: σχολή βυζαντινής αγιογραφίας, σχολή στελεχών κοινωνικής προσφοράς, το μορφωτικό εκπαιδευτικό ίδρυμα Άγιος Απόστολος Νέος κ.ά. Παράλληλα, άρθρα και μελέτες του έχουν δημοσιευτεί στον ημερήσιο και περιοδικό Τύπο.

Ο μητροπολίτης Δημητριάδος και Αλμυρού Ιγνάτιος (φωτ. ΑΠΕ).

Ο μητροπολίτης Λαρίσης και Τιρνάβου Ιγνάτιος (φωτ. ΑΠΕ).

IV

Όνομα διαφόρων ιστορικών προσώπων.

1. Ι. ο διάκονος (760 – 850 μ.Χ.). Βυζαντινός συγγραφέας, μητροπολίτης Νικαίας. Ήταν μαθητής του πατριάρχη Νικηφόρου. Έγραψε διάφορα έργα, τα κυριότερα από τα οποία είναι ένα δραματικό ποίημα με τίτλο Στίχοι εις τον Αδάμ, οι βιογραφίες των πατριαρχών Νικηφόρου και Ταράσιου και διάφορες παραφράσεις των Αισώπειων μύθων.

2. Βυζαντινός γραμματικός (9ος αι. μ.Χ.). Ήταν γνωστός με την επωνυμία μαγίστωρ των γραμματικών. Πιθανολογείται ότι ήταν δάσκαλος στην ανώτατη σχολή της Κωνσταντινούπολης, η οποία είχε ανασυσταθεί από τον Καίσαρα Βάρδα. Από τα έργα του σώζονται διάφορα επιγράμματα, μεταξύ των οποίων ένα που απευθύνεται στον μαθητή του Παύλο, ένα άλλο που αναφέρεται στην ανοικοδόμηση του ναού της Θεοτόκου στις Πηγές και ένα τρίτο που αφορά τον ίδιο. Σώζεται και μία ελεγεία του, αφιερωμένη επίσης στον μαθητή του Παύλο.

3. Ι. ο Ναζιανζού (1739 – 1820). Κληρικός και λόγιος. Έγραψε αυτοβιογραφία, στην οποία αναφέρεται στα ταξίδια του στη Μέση Ανατολή. Μετέφρασε στα τούρκικα (με ελληνικούς χαρακτήρες) περιγραφή του όρους Σινά από τον Ιερεμία τον Σιναΐτη. Ο Ι., που ζούσε στην Κωνσταντινούπολη, επισκέφθηκε το 1772 την Αθήνα και έγραψε ταξιδιωτικές εντυπώσεις.